- Olabildiği kadar sus, ya da kaçınılmaz sözleri söyle, ama az kelime ile söyle. İlle de konuşman gerekirse, bu durumda bayağı konulardan söz açma. Gladyatör boğuşmalarından, at koşularından, atletlerden ve yemeden-içmeden bahis açma.
- Becerebilirsen, dostlarının konuşmalarını sözlerinle düzelt ve ahlaka uygun mevzulara çevir. Şayet yabancılar arasında isen, hiç ağzını açma.
- Unutma ki, bir güzel söz söyleme sanatı varsa, bir de güzel anlama ve dinleme sanatı vardır.
- Uzun zaman, sık sık kahkahalarla gülme.
- Hiç bir zaman, hiç bir şey için yemin etme, yalan söyleme. Zorlanınca, mümkün olduğu kadar az yemin et.
- Evinden dışarıda yemek yeme. Bütün ziyafetlerden kaçmaya çalış. Ama bir zaruret olursa, ayak takımı gibi davranmamak için, bütün dikkatini üzerine topla. Bil ki, davetlilerden biri temiz ve namuslu değilse, onun yanında oturan ve onun gibi hareket eden, özünde ne kadar temiz olursa olsun, gene kirlenir.
- Bedene lüzumlu şeyleri, mesela yemeyi, içmeyi, elbiseyi, evi, hizmetçileri vs. ruhun ihtiyaçları ne kadar ve nasıl gerektiriyorsa, o kadar iste.
- Biri çıkarda, bir kimsenin seni yerdiğini söylerse, ileri sürüleni yalanlamaya kalkışma, yalnız şu cevabı ver: "Bunu söyleyen, hiç şüphesiz başka eksiklerimi bilmiyormuş, bilseydi, sadece bunu söylemekle kalmazdı."
- Sultanların ve büyüklerin karşısına çıktığın vakit, yükseklerde seni görüp gözeten, her söylediğini duyan, kalbinden geçenleri bilen, büyük bir Sultan'ın var olduğunu hatırla.
- İnsan, ne fakirlikten, ne sürgünden, ne zindanlardan korkmamalıdır. Ama korkudan korkmalıdır.
- Arzu ve isteklerini, korkularını ortadan kaldır, artık senin için, hiçbir zorba kalmaz.
Kaynak: İz Bırakan Yazılar II, Servet Engin, 'Epiktetos' adlı makaleden kısaltılarak alınmıştır. NOT: (Epiktetos'un hayatını araştırmanızı tavsiye ederim.)
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder